İran’ın, Katar’daki ABD üssüne saldırısı ne anlama geliyor?

İran, ABD’nin nükleer tesislerine yönelik saldırılarına yanıt olarak, dün akşam saatlerinde Amerikan’ın Katar’daki el-Udeyd Hava Üssü’ne saldırı düzenledi.

Amerikan web sitesi Axios, İran’ın Katar’daki ABD üssüne 10 füze fırlattığını bildirdi.

ABD merkezli New York Times gazetesi ve İsrail basınında yer alan haberlere göre İran, Katar’daki ABD üssüne yönelik saldırıyı, Katar ile koordinasyon içinde gerçekleştirdi.

Söz konusu haberlerde, İran’ın ABD’nin El-Udeyd Üssü’ne saldıracağını Katar’a önceden bildirdiği iddia edildi.

İran’dan saldırıya ilişkin açıklamalar

İran Devrim Muhafızları Ordusu ve İran Ulusal Güvenlik Konseyi saldırıya ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

İran Devrim Muhafızları Ordusu, ABD’nin İran’daki üç barışçıl nükleer tesisi hedef alan son saldırısına yanıt olarak El Udeyd Hava Üssü’nü “yıkıcı ve güçlü bir füze saldırısı” ile hedef aldığını iddia etti.

Operasyon, İran Yüksek Milli Güvenlik Konseyi ve İran kuvvetleri içindeki ortak askeri operasyonları planlamak ve koordine etmekle görevli Hatem el-Enbiya Merkez Karargahı tarafından planlandı.

İran’dan Katar’a güvence

İran Ulusal Güvenlik Konseyi de El-Udeyd Hava Üssü‘ne yönelik saldırıya ilişkin bir açıklama yaptı.

Tahran’ın herhangi bir dış saldırganlık karşısında misilleme yapmaktan kaçınmayacağını vurgulayan Konsey, “Üsse fırlatılan füzelerin sayısı, ABD’nin nükleer tesislerimize karşı kullandığı bomba sayısına eşdeğerdir” dedi.

Hedeflenen üssün “Katar’daki yerleşim bölgelerinden ve sivil tesislerden uzakta” olduğunu belirtilen açıklamada, askeri operasyonun “dost ve kardeş Katar Devleti ve halkı için hiçbir tehdit oluşturmadığı” vurgulandı.

^{İran’da açıklanmayan bir yerde hava savunma tatbikatı sırasında bir füze fırlatılıyor. ( Reuters: İran Ordusu/Batı Asya Haber Ajansı el ilanı )}

İran ve ABD arasında danışıklı dövüş mü?

İran Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından yapılan “Üsse fırlatılan füzelerin sayısı, ABD’nin nükleer tesislerimize karşı kullandığı bomba sayısına eşdeğerdir” açıklaması, bu saldırıya ilişkin önemli bir mesaj taşıyor.

Bu mesaja göre, İran tırmanışı arttırmaktan ziyade, itibarını korumak ve caydırıcı gücünü göstermek istiyor.

Lübnanlı Emekli Tuğgeneral Hassan Johnn’e göre, İran’ın son Amerikan saldırısına verdiği yanıt, biçim ve içerik açısından, hatta atılan füze sayısı açısından bile aynıydı.

Lübnan medyası El-Menar’a konuşan Hassan Johnny, “İran, altı Amerikan bombasına karşılık altı füze kullandı. Bu da İran’ın gerilimi tırmandırmak istemediğinin, aksine dengeli bir caydırıcılık denklemi kurmanın peşinde olduğunun açık bir göstergesidir. Her iki taraf da gerginliğin tırmanmasını istemiyor. İran saldırıdan sonra itibarını geri kazanmak istedi ve Amerika da saldırı gerçekleştirdiğini ve konunun kapandığını açıkladı” ifadelerini kullandı.

Trump, saldırının ardından ateşkesi duyurdu

İran’ın Udeyd Üssü ve İsrail’e düzenlediği saldırıların ardından ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya hesabı üzerinden İsrail ve İran arasında ateşkesin sağlandığını duyurdu.

İsrail ve İran arasındaki ateşkes, Kudüs saatiyle sabah 07.00’de yürürlüğe girdi. Trump, ateşkesi pazartesiyi salıya bağlayan gece ilan etti.

Trump’ın sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamayı yorumlayan İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, İsrail’in İran halkına yönelik yasadışı saldırılarını durdurması halinde, Tahran’ın savaşı sürdürme niyetinde olmadığını söyledi.

Reuters’ın konu hakkında bilgi sahibi bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, Trump, Katar Emiri’ne İsrail’in ateşkesi kabul ettiğini ve İran’ı da anlaşmaya ikna etmek için Katar’dan yardım talep ettiğini bildirdi.

İsrail medyası, Trump’ın, Başkan Yardımcısı J.D. Vance ve Katar Emiri Tamim bin Hamad el-Sani ile İran’ın Katar’daki ABD üssüne yönelik saldırısını tartıştığı bir görüşme sırasında, ateşkes arzusunu gündeme getirdiğini vurguladı.

İsrailli yayın kuruluşu Kanal 12, İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’in, Pazartesi günü ABD Dışişleri Bakanı’na İsrail’in ateşkes istediğini bildirdiğini açıkladı.

Bu gelişmeler, İran’ın Katar’daki Udeyd Hava Üssü’ne düzenlediği saldırıların bir danışıklı dövüş olduğunu kanıtlıyor.

^{ABD Başkanı Donald Trump, Truth Social’da paylaştığı bir yazıda, İsrail ile İran’ın 23 Haziran 2025’te “Tam ve Kesin Ateşkes” konusunda anlaştıklarını iddia ediyor. (Truth Social)}

El Udeyd Hava Üssü’nün Önemi: Orta Doğu’nun en büyük üssü, ABD’nin bel kemiği

El Udeyd Hava Üssü, bölgedeki en büyük ABD üssü ve yüzölçümü, kabiliyetleri ve sayıları bakımından Orta Doğu’nun en büyük üssüdür.

Aynı zamanda hava saldırıları başlatmak, uyduları işletmek, ABD Merkez Komutanlığı CENTCOM ve insansız hava araçlarını kontrol etmek için kullanılan ABD Hava Kuvvetleri’nin bölgedeki operasyonel merkezidir.

Katar’ın başkenti Doha’nın güneybatısında yer alan üs, 1996 yılında Katar’ın finansmanıyla kuruldu. Ancak 2001’den bu yana binlerce asker ve savaş uçağına ev sahipliği yapan, toprakları dışındaki en büyük ABD hava üssü haline geldi ve böylece Körfez’deki ABD askeri varlığının bel kemiğini oluşturdu.

El-Udeyd üssü ayrıca, büyük kargo uçaklarını ve B-52, C-17 ve KC-135 gibi uzun menzilli savaş uçaklarını barındırabilen 4.500 metre uzunluğunda bir piste sahiptir.

^{ABD’nin Katar’daki Ubeyd Hava Üssü’nden bir görüntü (Foto/AA)}

Aynı zamanda ileri komuta merkezlerine, stratejik mühimmat ve yakıt depolarına ev sahipliği yapıyor ve bu da onu bölge devletlerine, özellikle de İran’a karşı herhangi bir askeri operasyon için kilit bir başlangıç noktası haline getiriyor.

Bu üs ayrıca Irak, Suriye, Afganistan ve Afrika Boynuzu’ndaki askeri operasyonları denetleyen ABD Hava Kuvvetleri Merkez Komutanlığı’na AFCENT ev sahipliği yapıyor.

Aynı zamanda İngiltere ve Avustralya da dahil olmak üzere müttefik kuvvetlerle bir koordinasyon merkezi ve bazı Körfez ülkeleriyle istihbarat koordinasyonu için hizmet veriyor.

Veriler, Washington’un El Udeyd Hava Üssü’ne yalnızca caydırıcı bir platform olarak değil, aynı zamanda bölgesel hava sahası kontrolü için ileri bir operasyonel konum olarak da güvendiğini ve onu bölgede gelecekteki herhangi bir tırmanış için jeopolitik ve askeri hesaplamaların merkezine yerleştirdiğini gösteriyor.